Análisis comparativo de las actitudes lingüísticas del alumnado de Educación Secundaria Obligatoria en la Franja de Aragón y Cataluña

  1. Clara Sansó-Galiay 1
  2. Cristina Petreñas-Caballero 1
  3. Adelina Ianos 1
  4. Judit Janés-Carulla 1
  5. Ángel Huguet-Canalís 1
  1. 1 Universitat de Lleida
    info

    Universitat de Lleida

    Lleida, España

    ROR https://ror.org/050c3cw24

Revista:
Revista de Psicología y Educación

ISSN: 1699-9517

Any de publicació: 2020

Volum: 15

Número: 1

Pàgines: 16-29

Tipus: Article

DOI: 10.23923/RPYE2020.01.183 DIALNET GOOGLE SCHOLAR lock_openAccés obert editor

Altres publicacions en: Revista de Psicología y Educación

Objetivos de desarrollo sostenible

Resum

This study performs a comparative analysis of language attitudes in two multilingual neighboring territories in Spain, Catalonia and Aragon, with different language policies. Thus, Catalonia recognizes the co-officiality of Spanish and Catalan and has implemented a bilingual educational system, while in Aragon only Spanish has official status and education in Catalan is optional. In order to compare the language attitudes held by secondary education students in the two contexts, 154 students from a center in Lleida (Catalonia) and 195 students from a center in Fraga (Aragón) answered a series of questionnaires. The results showed that Aragonese students have more favorable attitudes towards Spanish, while Catalan youngsters equally liked Spanish and Catalan. Among the possible factors analysed, such as sociocultural level, socioprofessional level, family language condition, and assistance at optional Catalan classes in case of the Aragonese students, only the latter was found to improve attitudes towards Catalan

Referències bibliogràfiques

  • Álvarez, A., Martínez, H. y Urdaneta, L. (2001). Actitudes lingüísticas en Mérida y Maracaibo: otra cara de la identidad. Boletín Antropológico, 52, 145 – 166.
  • Appel, R. y Muysken, P. (1986). Language contant and bilingüalism. Londres: Edward Arnold.
  • Baker, C. (1992). Attitudes and Language. Clevedon, Avon: Multilingual Matters.
  • Bokhorst-Heng, W. D. y Caleon, I. S. (2009). The language attitudes of bilingual youth in multilingual Singapore. Journal of Multilingual and Multicultural Development, 30(3), 235– 251.
  • Caruana, S. (2007). Language use and language attitudes in Malta. Dins D. Lasagabaster, y Á. Huguet (Eds.), Multilingualism in European bilingual contexts. Language use and attitudes (pp. 184-207). Clevedon, UK: MultilingualMatters.
  • Departamentd’Educació. (2004). Pla per a la llengua i la cohesió social. Barcelona: Departamentd’Educació.
  • Departament d’Ensenyament. (2017). El projecte lingüístic per als centres educatius de la Catalunya del S.XXI. Barcelona: Generalitat de Catalunya. Departament d’Educació
  • Descriptores de Dublín. (2004). Español Descriptores de Dublín. Recuperado de http:// ebookbrowse.com/spanish-descriptores-dedublin-doc-d143685556 European Commission (2008). A rewarding challenge. How the multiplicity of languages could strengthen Europe. Brussels: Proposals from the Group of Intellectuals for Intercultural Dialogue set up at the initiative of the European Commission.
  • Fernández, M.A. (2000). Cuando los hablantes se niegan a elegir: monolingüismo e identidad múltiple en la modernidad reflexiva. Estudios de Sociolingüística, 1(1), 47-58.
  • Gabinetd’Estudis del SEDEC. (1983). Quatreanys de català a l’escola. Barcelona: Departamentd’Ensenyament de Catalunya.
  • Galindo, M. y Vila, F. X. (2009). Els factors explicatius dels usos lingüístics informals entre l’alumnat català: llengua inicial, xarxes socials, competència i llengua vehicular d’ensenyament. Noves SL.: Revista de Sociolingüística, 1. Recuperado de http://www6.gencat.net/llengcat/noves/ hm09hivern/docs/Galindo_vila.pdf
  • Gardner, R. C. (1968). Attitudes and motivation: Their role in Second Language Acquisition. TESOL Quarterly, 2(3), 141-150.
  • Gardner, R.C. (1985). Social Psychology and second language learning: The role of attitudes and motivation. London: Edward Arnold.
  • Generalitat de Catalunya. (2018). El modellingüístic del sistema educatiu de Catalunya. L’aprenentatge i l’ús de les llengües en un contexteducatiu multilingüe i multicultural. Barcelona: Departamentd’Ensenyament. Subdirecció General de Llengua i Pluringüisme. Recuperado de http://ensenyament.gencat. cat
  • Huguet, Á. (2001). La evaluación de la educación bilingüe en el Estado español. Zaragoza: Diputación General de Aragón-Instituto de Estudios Altoaragoneses.
  • Huguet, Á. (2006a). Attitudes and motivation versus language achievement in crosslinguistics settings. What is cause and effect. Journal of Multilingual and Multicultural development, 27(5), 413-429.
  • Huguet, Á. (2006b). Plurilingüismo y escuela en Aragón. Huesca: Instituto de estudios Altoaragoneses.
  • Huguet, Á., Chireac, S., Janés, J., Lapresta, C., Navarro, J.L., Querol, M., y Sanso, C. (2008). La educación bilingüe:¿una respuesta al Aragón trilingüe? Revista de Psicodidactica, 13(2), 13–32.
  • Huguet, A.yJanés, J. (2005). Niños inmigrantes en sociedades bilingües. Las actitudes ante las lenguas por parte de los recién llegados a Cataluña. Cultura y Educación, 17(4), 309- 321.
  • Huguet, Á., Lapresta, C., y Madariaga, J. M. (2008). A Study onLanguage Attitudes Towards Regional and Foreign Languages by SchoolChildren in Aragon, Spain. International Journal of Multilingualism, 5(4),275–293.
  • Huguet, A.yMadariaga, J. M. (2005). Fundamentos de la educación bilingüe. Bilbao: Universidad del País Vasco.
  • Huguet, Á. ySuïls, J. (1998). Llengües en contacte i actitudslingüístiques. El cas de la frontera catalano-aragonesa. Barcelona: Horsori.
  • Ianos, A., Caballé, E., Petreñas, C. y Huguet, A. (2019).Language attitudes of young Romanians in Catalonia (Spain): the role of heritage language maintenance programs. Multilingua 38(3), 335-355.
  • Ianos, M. A., Huguet, Á., Janés, J., y Lapresta, C. (2017). Can language attitudes be improved? A longitudinal study of immigrant students in Catalonia (Spain). International Journal of Bilingual Education and Bilingualism, 20(3), 331–345. https://doi.org/10.1080/136700 50.2015.1051508
  • Ianos, M. A., Huguet, À., y Lapresta, C. (2017). Attitudinal patterns of secondary education students in Catalonia. The direct and moderator effects of origin. Journal of Multilingual and Multicultural Development, 38(2), 113–129.
  • Lambert, W. E. (1969). Psychological Aspects of Motivation in Language Learning. Bulletin of the Illinois Foreign Language Teachers Association – May, 5-11.
  • Lapresta, C. y Huguet, Á. (2004), Identidad Etnolingüística en contextos multiculturales y multilingües. El caso del Valle de Arán. Revista de Psicología Social, 19(2),173-189.
  • Lapresta, C. y Huguet, Á. (2006). Identidad colectiva y lengua en contextos pluriculturales y plurilingües. El caso del Valle de Arán. Revista Internacional de Sociología, LXIV (45), 83-115.
  • Lapresta, C. yHuguet, Á. (2008), A model of relationship between collective identity and language in pluricultural and plurilingual settings: Influence on intercultural relations, International Journal of Intercultural Relations, 32(3), 260-281.
  • Lapresta, C., Huguet, Á., Janés, J., Navarro, J.L., Chireac, S., Ianos, A., ySansó, C. (2011). Realitat i Imatge: visionsendògenes i exògenes sobre la realitatidentitària cultural i lingüística de la zona catalanoparlantd’Aragó i la diversitata cultural i lingüística aragonesa. Huesca: Institutd’Estudis del Baix Cinca – IEA.
  • Lasagabaster, D. (2003). Trilingüismo en la enseñanza. Actitudes hacia la lengua minoritaria, la mayoritaria y la extranjera. Lleida: Milenio.
  • Lasagabaster, D. (2008). Basque Diaspora in the USA and language maintenance. Journal of Multilingual and Multicultural Development, 29(1), 66–90. doi:10.2167/jmmd567.0
  • Lasagabaster, D. (2009). Multilingüismo y actitudes linguísticas: el papel democratizador de la escuela. VocesHispanas, 6, 12–18.
  • Lewis, E.G. (1981). Bilingualism and bilingual education. Oxford, UK: Pergamon.
  • MacIntyre, P. D., y Noels, K. A. (1996). Using social-psychological variables to predict the use of language learning strategies. Foreign Language Annals, 29(3), 373–386.
  • Madariaga, J.-M., Huguet, À., y Janés, J. (2016). Language attitudes in Catalan multilingual classrooms: educational implications. Language and Intercultural Communication, 16(2), 216–234. https://doi.org/10.1080/14 708477.2015.1118111
  • Mettewie, L. yJanssens, R. (2007). Language use and language attitudes in Brussels. EnD. Lasagabaster, & Á. Huguet (Eds.), Multilingualism in European bilingual contexts. Language use and attitudes (pp. 117-143). Clevedon, UK: Multilingual Matters.
  • Newman, M. (2011). Different ways to hate a language in Catalonia: Interpreting low solidarity scores in language attitude studies. En J. Michnowiczy R. Dodsworth (Eds.), Selected Proceedings of the 5th Workshop on Spanish Sociolinguistics (pp. 40–49). Somerville, MA: Cascadilla Proceedings Project.
  • Petreñas, C., Lapresta, C. y Huguet, A. (2016). The role of L1 in the construction of cultural self-identification. Analysis of the trajectories of young Romanian in Catalonia. Educational Linguistics, 31(2), 39-56.
  • Petreñas, C., Sansó, C., Janés, J., Caballé, E., Torres, M., y Sáenz. I. (2019). Conclusions. En C. Lapresta y A. Huguet (Eds.).Multilingualism in europeanlanguageeducation: selected cases (pp.210-2018). Bristol:MultilingualMatters.
  • Safont, M. P. (2007). Language use and language attitudes in the Valencian Community. En D. Lasagabastery Á. Huguet (Eds.), Multilingualism in European bilingual contexts. Language use and attitudes (pp. 90-116). Clevedon, UK: MultilingualMatters.
  • Seminario Aragonés de Sociolingüistica. (2017). L’aragonés y lo catalán en l’actualidat. Analisi d’o censo de población y viviendas de 2011. Zaragoza: Universidad de Zaragoza.
  • Sharp, D., Thomas, B., Price, E., Francis, G., y Davis, I. (1973). Attitudes to Welsh and English in the Schools of Wales. Basingstoke/Cardiff: McMillan, University of Wales Press.
  • Siguan, M. y Mackey, W. F. (1986). Educación y bilingüismo. Madrid: Santillana.
  • Trim, J. (1992). Language Teaching in the Perspective of the Predictable Requirements of the Twenty-first Century. AILA-Review, 9, 7-20.
  • Torres, M., Petreñas, C., Huguet, À., y Lapresta, C. (en prensa). The Legal Rights of AragoneseSpeaking Schoolchildren. Language Policy and Language planning.
  • Trenchs-Parera, M. y Newman, M. (2009). Diversity of language ideologies in Spanishspeaking youth of different origins in Catalonia. Journal of Multilingual and Multicultural Development, 30(6), 509–524. doi:10.1080/01434630903147914
  • Vila, I. (1995). El catalài el castellàen el Sistema Educatiu de Catalunya. Barcelona: Horsori.
  • Ytsma, J. (2007). Language use and language attitudes in Friesland. En D. Lasagabaster, y Á. Huguet (Eds.), Multilingualism in European bilingual contexts. Language use and attitudes (pp. 144-163). Clevedon, UK: MultilingualMatters.